Family planning en anticonceptie
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook wel anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
We kennen voor de vrouw als middel: het vrouwencondoom, de pil, de prikpil, het spiraaltje en pessarium en voor de man zijn er condooms. Ze kunnen samen ook zaaddodende middelen gebruiken of een van de natuurlijke methoden toepassen. Voor zowel de man als de vrouw is de methode van sterilisatie mogelijk.
Het condoom
Voorbehoedsmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
Het condoom is een zakje van heel dun rubber, dat bij de man over de stijve penis moet worden uitgerold. Als hij klaarkomt wordt het zaad opgevangen door het condoom, zodoende kunnen de zaadjes niet in de vagina terechtkomen. Er kan dan geen bevruchting plaats vinden en daardoor ook geen zwangerschap.
Voor zowel het voorkomen van zwangerschap als SOI/HIV is het heel belangrijk dat een condoom bij elke omgang wordt gebruikt, en het voordat de penis contact heeft met de vagina wordt uitgerold. Na de omgang wordt het condoom voorzichtig van de penis afgerold, een knoop erin en weggegooid.
Een condoom is voor eenmalig gebruik.
Nadelen:
- Sommige mensen zien het omdoen van een condoom als een nadeel omdat het zou hinderen als je aan het vrijen bent.
- De zin in het vrijen minder worden.
Voordelen:
- Geen risico voor de gezondheid.
- Het is goedkoop en gemakkelijk te vinden.
- Biedt bescherming tegen zwangerschap en SOI inclusief HIV / AIDS.
Mogelijke bijverschijnselen of klachten.
Het kan voorkomen dat er bij een man of vrouw irritatie optreedt bij de geslachtsorganen als ze een condoom gebruiken. Sommige mensen zijn ook gevoelig voor het rubber, of het glijmiddel dat het bevat, waardoor er een allergische reactie komt bv. jeuk, branderigheid, roodheid.
Wie kan het condoom gebruiken?
Iedereen die seksuele omgang heeft en niet zwanger wil worden of geen seksueel overdraagbare aandoening wil krijgen kan een condoom gebruiken. Voor een condoom hoef je niet naar de dokter te gaan, geen recept te hebben en het is redelijk goedkoop en gemakkelijk te verkrijgen.
Als je het risico loopt op een seksueel overdraagbare aandoening, omdat jij en/of je partner met meerdere mensen vrijt, dan is het gebruik van een condoom zeker aan te raden.
Vrouwen Condoom
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
Het vrouwencondoom is een voorbehoedmiddel dat bescherming biedt tegen ongewenste zwangerschap en SOI inclusief HIV/AIDS. Dit is voor vrouwen een vooruitgang, want hierdoor kunnen zij zich goed beschermen en veilig vrijen, zonder daarbij afhankelijk te zijn van de man.
Het vrouwencondoom is het best voor te stellen als een trechter van zacht, dun rubber, dat met de gesloten kant in de vagina wordt gebracht. Het heeft daarom een buigzame binnenring, die zorgt dat het vrouwencondoom in de vagina kan worden ingebracht en op zijn plaats wordt gehouden. De zachte buitenring aan de brede, open kant, blijft buiten de vagina en houdt het daar op zijn plaats. Als het vrouwencondoom eenmaal is ingebracht neemt het de warmte aan van de huid, waardoor tijdens het vrijen het gevoel voor beide partners blijft. Het vrouwencondoom kan al enige tijd voor de omgang worden in gebracht en het heeft een glijmiddel.
De Voor- & Nadelen van het vrouwencondoom
Voordelen:
- Het materiaal van het vrouwencondoom (polyurethaan) is 2 keer zo sterk als het mannencondoom van latex.
- Vrouwencondooms beschermen op een natuurlijke manier.
- Vrouwencondooms gebruik je alleen als je ze nodig hebt.
- Vrouwencondooms beschermen niet alleen tegen ongewenste zwangerschappen, maar ook tegen SOI, HIV/AIDS.
- Na een zwangerschap is het vrouwencondoom een uitstekend voorbehoedmiddel. Door de natuurlijke werking krijgt het lichaam van de vrouw tijd om te herstellen.
- Er zijn meestal geen klachten van huidirritatie, geen allergische reactie en geen vaginale beschadigingen.
- Voor vrouwencondooms hoeft men niet naar de dokter.
- Femidom is een betrouwbaar vrouwencondoom dat momenteel op de Surinaamse markt verkrijgbaar is.
Mogelijke nadelen:
- Sommige mensen zeggen dat ze door het condoom ‘minder’ voelen.
- Sommigen vinden het storend om het vrouwencondoom in te brengen.
BELANGRIJK!!!
- Sommige mensen moeten wennen aan het gebruik van vrouwencondooms en vinden het storend om tijdens het vrijen een vrouwencondoom in te brengen. Oefening baart kunst en soms moet je keuzen maken voor je eigen gezondheid.
- Let bij het kopen van condooms, altijd op de vervaldatum.
- Volg de aanwijzingen goed op. Correct gebruik is belangrijk.
- Als je merkt dat de omgang moeilijk gaat, kun je eventueel extra glijmiddel gebruiken.
- Het vrouwencondoom kan een beetje schuiven, dat is normaal.
- Een vrouwencondoom kan slechts (1) keer gebruikt worden.
- Controleer na omgang steeds of het vrouwencondoom niet beschadigd is.
Voor meer informatie over het vrouwencondoom kan men de Afdeling Educatie & Training bezoeken, dagelijks van maandag t/m vrijdag tussen 07.00u en 15.00u.
Pil
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw. De pil is een voorbehoedmiddel dat dagelijks moet worden gebruikt. De pil is een serie in een strip van 21 tabletten, waarin hormonen zitten. Deze hormonen voorkomen dat een eicel in een van de eierstokken rijpt. Hierdoor wordt de eisprong verhinderd en kan er ook geen bevruchting plaatsvinden.
Een vrouw die met de pil begint moet starten tijdens de menstruatie. En dan verder elke dag 1 pil, het liefst op hetzelfde tijdstip. De instructie en uitleg hierover krijgt men van de zuster bij de start van het gebruik.
Nadelen:
- Je moet het elke dag innemen.
- Kan ook bijverschijnselen of klachten geven en bij onregelmatig innemen, onregelmatige bloedingen veroorzaken.
- De pil biedt ook geen enkele bescherming tegen een seksueel overdraagbare infectie en dus ook niet tegen aids.
Voordelen:
- Een voordeel van de pil is dat het een betrouwbaar middel is om zwangerschap te voorkomen.
- Een vrouw krijgt bij goed gebruik een regelmatige menstruatiebloeding. Er is daarbij dan weinig of geen menstruatiepijn.
- Verder stoort de pil niet bij het vrijen, omdat het niet vlak voor, tijdens of na de omgang gebruikt moet worden.
Mogelijke bijverschijnselen of klachten:
- Het gebruik van de pil kan bij een aantal vrouwen bijverschijnselen of klachten geven waarmee men rekening moet houden.
We zetten ze op een rijtje:
- Bij sommige vrouwen worden de borsten groter.
- Men kan last hebben van pijnlijke of gespannen borsten.
- Mogelijk is misselijkheid en braken, zeker in het begin.
- Er kan sprake zijn van een lichte gewichtstoename.
- Mogelijk is ook verminderd bloedverlies tijdens de menstruatie of het wegblijven hiervan.
- Er kunnen tussentijds bloedingen optreden.
- En sommige vrouwen hebben meer, andere vrouwen minder behoefte aan seks.
Wie kan de pil gebruiken?
In principe mag iedere gezonde vrouw de pil als voorbehoedmiddel gebruiken, maar er zijn een aantal ziekten en redenen waarom de pil niet voor elke vrouw geschikt is. Een lichamelijk onderzoek en regelmatige controle kan dan ook voor een vrouw van belang zijn.
Het is af te raden de pil te gebruiken als een vrouw een van de volgende aandoeningen heeft:
- hoge bloeddruk
- aanleg voor trombose
- leverziekte
- hartinfarct, longinfarct, beroerte
- borstkanker
Verder wordt de pil afgeraden bij vrouwen boven 35 jaar die roken, en is bij vrouwen die last hebben van epilepsie, migraine-aanvallen en struma de pil beslist geen eerste keus.
Sterilisatie bij de vrouw
Als een vrouw zeker is dat ze geen kinderen (meer) wil, dan biedt sterilisatie een goed alternatief. Bij de vrouw worden de eileiders operatief afgesloten. De zaadcellen kunnen dan niet meer bij de eicel komen. Na de sterilisatie blijven de menstruaties gewoon doorgaan. Het vermogen tot orgasme en het verlangen naar gemeenschap wordt door de ingreep niet beïnvloed.
Nadelen sterilisatie:
- Kosten relatief hoog.
- Soms toestemming van echtgenoot vereist.
Voordelen sterilisatie:
- Eenvoudige ingreep.
- Geen bijwerkingen.
- Effect treedt direct in.
Bijverschijnselen:
- Zeldzaam: Postoperatief wond infectie.
- Stolsel vorming.
- Perforatie van andere organen tijdens de operatie.
Spiraal
Voorbehoedsmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
Het spiraal wordt ook wel IUD genoemd. Een spiraal is een voorwerp van plastic, al dan niet met koper omwonden, - dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Omdat het zo klein is, kan het via de vagina in de -vuistgrote- baarmoeder worden gebracht. Het spiraaltje heeft invloed op het slijmvlies waardoor een eventueel bevruchte eicel zich daar niet kan innestelen. Het spiraal zorgt er ook voor dat zaadcellen hun beweeglijkheid verliezen. Een spiraal wordt door een daartoe opgeleide gezondheidswerker ingebracht. Het inbrengen van het spiraal, kan een onaangenaam gevoel geven en ook wel pijnlijk zijn als men erg gespannen is. Regelmatige spiraal controle is belangrijk.
Nadelen:
- De zekerheid van dit middel is minder in vergelijking met bv. de pil.
- De kans bestaat dat het spiraal wordt uitgestoten, met name tijdens de 1e maand of in de eerste 6 weken na een bevalling of miskraam. Regelmatige controle is hierbij belangrijk.
- Verder biedt het spiraal geen bescherming tegen seksueel overdraagbare infecties en dus ook niet tegen aids.
Voordelen:
Er hoeft niet bij elke omgang aan een voorbehoedmiddel gedacht te worden. Als het eenmaal is geplaatst, is er voor een vrouw zelf niet veel te doen. Het spiraal heeft een lange werkingsduur, afhankelijk van het spiraal. Mogelijke bijverschijnselen of klachten.
Klachten of bijverschijnselen bij het spiraal kunnen onder meer zijn, dat een vrouw tijdens de eisprong een beetje vaginaal bloedverlies opmerkt. Ook bestaat de mogelijkheid dat ze iets meer vaginale afscheiding krijgt, de zogenoemde witte vloed. De eerste 2 tot 3 maanden na het plaatsen van het spiraal kan de menstruatie pijnlijk en hevig zijn en langer duren dan voorheen. Sommige vrouwen kunnen last hebben van buikkrampen, rugpijn of tussentijdse bloedingen. Er is ook meer kans op problemen in het geval er infecties optreden.
Wie kan een spiraal gebruiken?
In principe kan elke gezonde vrouw een spiraal laten plaatsen. Maar evenals bij de prikpil wordt het spiraal vaker geplaatst bij vrouwen die al kinderen hebben. Verder wordt vóór het plaatsen een zogenoemd G.O. onderzoek gedaan - (waarbij gelet wordt op infecties of bepaalde seksueel overdraagbare infecties)- en onderzoek naar mogelijke afwijkingen aan de baarmoeder. Aan de hand van de uitslag van dit onderzoek zal worden bepaald of een spiraal wel of niet geschikt is als voorbehoedmiddel.
Zaaddodende Middelen of Spermiciden
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
Zaaddodende middelen ook wel spermiciden genoemd zijn schuim, cream, jelly of vaginale tabletten die het sperma inactiveren en zodoende voorkomen dat het sperma in de baarmoeder komt. Voor de omgang wordt het zaaddodende middel in de vagina ingebracht middels een inbrenghuls of inbrenger of in geval van tabletten met de vingers, waar het zich verspreidt in de vagina en voor de baarmoedermond.
Nadelen van spermiciden:
Betrouwbaarheid is gering zonder gebruik van een condoom of pessarium.
Voordelen van spermiciden:
- Eenvoudig in gebruik.
- Gemakkelijk verkrijgbaar.
Bijverschijnselen:
- Branding bij het plassen.
- Jeuk aan de uitwendige geslachtsorganen.
Sterilisatie bij de man
Als men zeker is dat men geen kinderen (meer) wil, dan biedt sterilisatie een goed alternatief. Bij de man wordt uit beide zaadleiders een klein stukje weggehaald. De stompjes worden afgebonden. Na de sterilisatie blijven de prostaat en de zaadblaasjes normaal functioneren. Na de sterilisatie moet er meestal nog 12 weken een andere vorm van anticonceptie worden toegepast, omdat er nog enkele zaadcellen in de zaadleiders kunnen zitten. 6 - 12 Weken na de ingreep wordt het sperma op zaadcellen gecontroleerd. Blijken er geen zaadcellen meer in de vloeistof te zitten, dan is de sterilisatie geslaagd. Sterilisatie heeft verder geen invloed op de seksuele beleving van de man.
Nadelen sterilisatie:
Effect treedt niet direct op.
Voordelen sterilisatie:
- Eenmalige, lichte ingreep.
- Operatie risico is zeer gering.
Bijverschijnselen:
- Kort na de operatie: pijn, bloeduitstorting, soms plaatselijke infectie.
- Ontsteking van de zaadbal.
- Spontane reanastomose:
Het kan gebeuren dat er een nieuwe verbinding ontstaat tussen zaadleiders en zaadballen waardoor de vruchtbaarheid weer tot stand komt. Dit is tegenwoordig bijna niet meer mogelijk, gezien de technieken die nu gebruikt worden.
Prik Pil
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
De prikpil is een voorbehoedmiddel dat middels een injectie wordt toegediend. Het bevat een hormoon die o.a. ervoor zorgt dat er geen eicellen rijp worden. Hierdoor vindt er geen eisprong plaats. Zodoende ook geen bevruchting. De eerste injectie wordt tijdens de menstruatie toegediend, en wordt steeds om de 3 maanden herhaald.
De voordelen van de prikpil zijn:
- De vrouw hoeft niet voortdurend maatregelen te treffen.
- Het is zeer betrouwbaar.
- Het heeft geen invloed op de productie van borstmelk.
De nadelen van de prikpil zijn:
- In het begin kan veel en onregelmatig bloedverlies voorkomen.
- Het is mogelijk dat de vrouw in gewicht toeneemt.
- De vruchtbaarheid kan langzaam terugkeren.
- Het middel biedt geen bescherming tegen SOA's, waaronder AIDS.
- Mogelijke bijverschijnselen of klachten.
De eerste maanden kunnen er onregelmatige bloedingen optreden, waarna het helemaal kan wegblijven. De menstruaties blijven onregelmatig optreden, indien deze al onregelmatig was Verschijnselen die lijken op zwangerschap zoals lusteloosheid, slaperigheid, neerslachtigheid kunnen optreden. De vrouw kan in gewicht toenemen en als gevolg daarvan kan een eventuele aanleg voor suikerziekte of hoge bloeddruk tot uiting komen.
Voor wie is de prikpil niet geschikt?
De prikpil is niet geschikt voor vrouwen die onregelmatig bloedingen krijgt van onbekende oorzaak. Een vrouw die niet of niet meer menstrueert. Een vrouw die tijdens haar zwangerschap geelzucht heeft gehad.
Pessarium
Voorbehoedmiddelen en methoden, ook anticonceptie genoemd, zijn manieren om een zwangerschap te voorkomen en zijn er voor zowel de man als de vrouw.
Het pessarium is een rubber kapje dat voor de omgang in de vagina wordt aangebracht en de baarmoedermond afsluit. Hierdoor kunnen er geen zaadcellen in de baarmoeder terecht komen en zodoende geen bevruchting plaatsvinden. In combinatie met het gebruik van zaaddodende middelen geeft het meer bescherming. Na de omgang is het aan te bevelen het pessarium zeker 6-8 uren in de vagina te laten zitten, omdat dat ongeveer de tijdsduur is dat alle zaadcellen zijn gedood.
De nadelen van het pessarium zijn:
- Sommige vrouwen kunnen overgevoelig zijn voor het rubber waarvan het pessarium gemaakt is.
- Het pessarium biedt geen bescherming tegen SOA's, waaronder AIDS.
- Er is bij het gebruik ervan een zekere handigheid vereist.
De voordelen van het pessarium zijn:
- Het gebruik ervan geeft geen riskante bijwerkingen.
- Het kan voor de omgang worden ingebracht, waaronder er geen onderbreking is bij het vrijen.