Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vetachtige stof die nodig is in het lichaam. Het dient als belangrijke bouwsteen voor de lichaamscellen, speelt een grote rol bij de spijsvertering en is nodig voor de aanmaak van onder andere hormonen en gal. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever. Bij een normaal en gezond dieet haalt uw lichaam ook nog een klein gedeelte binnen via de voeding.
In een ideale situatie is er precies de hoeveelheid cholesterol welke nodig is. Door verschillende factoren kan er een verhoogd cholesterol gehalte in het lichaam aanwezig zijn. Dit overtollige cholesterol wordt dan in de bloedvaten afgezet aan de binnenkant van de (slag)aders. Dit leidt tot (slag)ader verkalking. De doorgangen van de bloedvaten worden vernauwd en het risico op hart en vaatziekten (zoals een hartinfarct of hersenbloeding) neemt toe.
Risicofactoren voor een verhoogd cholesterol gehalte:
- Ongezond- en overmatig vettig eten.
- Onvoldoende lichaamsbeweging
- Roken
- Overmatig alcohol gebruik
- Diabetes
- Hoge bloeddruk
Vormen van cholesterol
Cholesterol is een bepaalde vetachtige stof. Het lost niet op in water of bloed. Voor het transport naar de cellen (waar het cholesterol nodig is) wordt het in kleine eiwit bolletjes verpakt. Deze bolletjes zijn de lipoproteïnen.
Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen:
- High Density Lipoprotein (HDL)
- Low Density Lipoprotein (LDL)
- Very Low Density Lipoprotein (VLDL)
Density = dichtheid. De verschillen zitten in de hoeveelheid vet en eiwit. Hoe meer vet en cholesterol des te lichter het deeltje. In LDL zit dus meer cholesterol dan in HDL.
LDL staat bekend als het slechte cholesterol. Het LDL is verantwoordelijk voor het transport door de bloedbaan en zet zich daarom gemakkelijk af op de binnenkant van de aders.
HDL staat bekend als het goede cholesterol. Het HDL voert het teveel aan LDL af naar de lever. Via de lever komt het cholesterol terug in uw darmen en verlaat het uw lichaam via de ontlasting.
VLDL transporteert vetten (triglyceriden) van de lever naar de rest van het lichaam.
Het is gebruikelijk dat het cholesterolgehalte kan schommelen. Een hoge cholesterolwaarde kan dus een uitschieter zijn. Een hoog cholesterolgehalte is een van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten.
Het is daarom van belang regelmatig je cholesterolgehalte te controleren en de risico factoren voor een verhoogd cholesterol gehalte te verkleinen In de meeste gevallen echter kunt u ook zelf de hoogte van het cholesterol beïnvloeden door een gezondere leefstijl:
- Gezonde en gevarieerde voeding
- Zorg voor voldoende beweging
- Stop met roken
- Drink met mate
Probeer overgewicht te voorkomen door gezond te eten en genoeg te bewegen. Vooral buik vet verhoogt het cholesterolgehalte.
Gezonde voeding
Door gezonder te eten kunt u de hoogte van uw cholesterol met 10% verlagen:
Dit kunt u bereiken door:
- Minder verzadigd vet te eten.
- 2 ons groente en 2 stuks fruit per dag te nemen.
- Veel vezelrijke (volkoren) producten te eten.
- 2 keer per week vis op het menu te zetten, waarvan tenminste 1 keer vette vis.
Matig gebruik van alcohol (twee glazen per dag voor mannen en één glas voor vrouwen) is gunstig voor het HDL-cholesterol. Bij meer glazen alcohol is het positieve effect verdwenen en kan het zelfs een nadelige invloed hebben op uw hart en bloedvaten.
Bewegen
Door iedere dag minimaal een half uur intensief te bewegen verlaagt u het LDL en het triglyceriden gehalte.
Stoppen met roken
De nicotine in sigaretten of shag breken het HDL gedeeltelijk af. Uw goede HDL cholesterolgehalte wordt daardoor lager. Zodra u stopt met roken, herstelt dit zich vrij snel weer. Het is dus erg belangrijk (voor een gunstigere ratio waarde) om te stoppen met roken.